Cách đây tròn 90 năm, vào ngày 6/3/1931, Chi bộ Quảng Xá, xã Vĩnh Lâm, một trong ba chi bộ Đảng đầu tiên ở huyện Vĩnh Linh được thành lập. Từ đó đến nay, dưới ánh sáng soi đường của Đảng, xã Vĩnh Lâm đã nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thử thách để đạt được nhiều thành tựu trên tất cả các lĩnh vực. Với ý nghĩa lịch sử to lớn đó, ngày thành lập Chi bộ Quảng Xá được chọn làm ngày truyền thống của Đảng bộ và Nhân dân xã Vĩnh Lâm, mảnh đất giàu truyền thống cách mạng của quê hương Vĩnh Linh anh hùng.
Đêm 6/3/1931 tại miếu Thành hoàng, được sự ủy quyền của cấp trên, đồng chí Trần Ngọc Hoành trịnh trọng tuyên bố làm lễ kết nạp 5 người con ưu tú của Quảng Xá vào hàng ngũ của Đảng, gồm Trương Đình Đương, Hoàng Kim Trúc, Hoàng Đức Tiết, Hoàng Văn Thí, Hoàng Đức Ngọc và đọc quyết định thành lập Chi bộ Quảng Xá. Sự ra đời của Chi bộ Quảng Xá, một trong ba chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Vĩnh Linh là sự kiện lịch sử có ý nghĩa sâu sắc. Chi bộ đầu tiên đã trở thành hạt nhân lãnh đạo của phong trào đấu tranh cách mạng và là một trong những cơ sở đảng trung kiên nhất của huyện Vĩnh Linh cũng như của tỉnh Quảng Trị lúc bấy giờ. Từ đây các chi bộ Đảng ở Vĩnh Lâm nhanh chóng phát triển rộng khắp, kịp thời nắm bắt tình hình, tổ chức đông đảo lực lượng đứng lên đòi dân sinh dân chủ, tiến đến vũ trang giành chính quyền trong Cách mạng tháng Tám, cùng cả huyện, cả tỉnh, cả nước tiến hành 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ thắng lợi.
Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, riêng giai đoạn 1965- 1972, giặc Mỹ đã dội xuống Vĩnh Lâm trên 85 nghìn quả bom, hơn 51 nghìn quả đạn pháo. Song sự khốc liệt của chiến tranh do giặc Mỹ gây ra càng nung nấu thêm lòng căm thù, rèn thêm cho Đảng bộ, quân và dân Vĩnh Lâm ý chí quyết thắng, kiên cường bám trụ, vững tay cày, chắc tay súng vừa đánh địch bảo vệ địa bàn, vừa sản xuất phục vụ các đơn vị bộ đội, thanh niên xung phong và chia lửa cùng chiến trường miền Nam. Do lập nhiều thành tích xuất sắc trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu và lao động sản xuất, quân và dân xã Vĩnh Lâm được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý, gồm 6 Huân chương Chiến công hạng 2 và 3, 14 bằng khen cho phong trào “Măng non Duy Viên”, hợp tác xã, các ban, đoàn thể. Đặc biệt ngày 19/8/1970, Ban Công an xã được Chính phủ tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; ngày 3/11/2004 Chủ tịch nước ký quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho Nhân dân và Đảng bộ xã Vĩnh Lâm vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong công cuộc chống Mỹ cứu nước. Trong 2 cuộc kháng chiến, Vĩnh Lâm đã chịu nhiều tổn thất, hy sinh với 302 liệt sĩ, 223 thương binh, bệnh binh, người nhiễm chất độc hóa học. Toàn xã hiện có 63 bà mẹ được truy tặng, phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng; trên 1.000 cán bộ, Nhân dân, dân quân, du kích được tặng thưởng huân chương các loại.
Sau ngày đất nước thống nhất, Đảng bộ xã Vĩnh Lâm lãnh đạo cán bộ, đảng viên và Nhân dân bắt tay ngay vào công cuộc tái thiết, hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng lại quê hương. Trong 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, xã Vĩnh Lâm phát huy truyền thống cách mạng, ý chí tự lực, tự cường, tiên phong trong nhiều phong trào thi đua lớn. Vĩnh Lâm là địa phương đầu tiên của huyện Vĩnh Linh xây dựng công trình điện thắp sáng nông thôn (năm 1992); xây dựng kiên cố hóa trường học (năm 1998); thực hiện bê tông hóa giao thông nông thôn và kiên cố hóa kênh mương (năm 2002); tiến hành dồn điền đổi thửa (năm 2004); xây dựng chợ nông thôn mới (năm 2010). Năm 2010, Vĩnh Lâm được UBND tỉnh chọn làm điểm thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới và đến năm 2015 đã hoàn thành. Với những thành tích nổi bật, năm 2014 xã Vĩnh Lâm vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì vào năm 2019; liên tiếp 2 năm 2017, 2018 đón nhận Cờ thi đua của Chính phủ và UBND tỉnh. Từ chi bộ đầu tiên chỉ có 5 đảng viên, đến nay Đảng bộ xã Vĩnh Lâm đã có 405 đảng viên, sinh hoạt trong 12 chi bộ. Với những nghị quyết sáng tạo, sát đúng, Đảng bộ xã Vĩnh Lâm đã lãnh đạo Nhân dân biến khó khăn, thách thức thành thời cơ, vận hội mới. Trong đó tập trung khai thác tiềm năng, thế mạnh của địa phương để chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi bằng những mô hình kinh tế hiệu quả. Nhờ đời sống ngày một nâng cao, Nhân dân trong xã càng có thêm điều kiện góp sức cùng với Đảng bộ, chính quyền nỗ lực vượt khó để hoàn thành đạt và vượt các mục tiêu, nhiệm vụ về phát triển kinh tế- xã hội, đảm bảo quốc phòng- an ninh trong từng giai đoạn.
Kế thừa, phát huy truyền thống vẻ vang 90 năm qua, Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân xã Vĩnh Lâm đoàn kết một lòng, ra sức thi đua trong giai đoạn cách mạng mới, xây dựng quê hương trở thành đơn vị giàu về kinh tế, đẹp về văn hóa, ổn định về quốc phòng- an ninh, vững mạnh trong công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị.
Cao Xuân Linh
Bí thư Đảng ủy xã Vĩnh Lâm
